Het M&A-proces op de schop: hoe slimmer werken en technologie de MKB-markt veranderen

Een gespannen macro-economisch klimaat, stijgende financieringskosten en aanhoudende geopolitieke onzekerheden hadden in 2023 een negatief effect op de M&A-sector. Bedrijven wilden vooral hun risico's beperken en dus werd het transactieproces langer en grondiger. Tegelijkertijd werden banken terughoudender met het verstrekken van leningen, waardoor deals met een hoge schuldfinanciering steeds minder vaak voorkwamen.

Hoewel de 'mega-deals' zijn afgenomen ten opzichte van hun piek in 2021, bleven transacties voor middelgrote bedrijven relatief stabiel. In dit segment waren er nog volop kansen voor bedrijven die zich flexibel genoeg opstelden.

We vroegen een aantal M&A-professionals wereldwijd om hun visie op dit uitdagende jaar en hun voorspellingen voor het komende jaar. Ze waren het er allemaal over eens dat er interessante mogelijkheden zijn voor wie bereid is harder en slimmer te werken.

"De M&A-markt wordt steeds efficiënter en dat kan alleen als slimme mensen worden ondersteund door sterke technologie," aldus John Braithwaite, Managing Director bij Unloq in het Verenigd Koninkrijk. "Het hele proces wordt in hoog tempo op de schop genomen en dat juichen we zeker toe."

Ontwikkeling van het due diligence-proces

De instabiliteit op macro-economisch gebied heeft niet geleid tot minder verkoopintenties in 2023. Veel bedrijven gaven juist aan dat er meer activiteit was. Maar het sluiten van deals werd wel een grotere uitdaging en de uitkomsten waren minder zeker.

"Er was sprake van terughoudendheid bij kopers en een discrepantie tussen de prijsverwachtingen en de marktrealiteit," vertelt Ferhat Hekim van Hekim Capital Partners in Zwitserland.

Voor de meeste kopers was het moeilijker en duurder om financiering te krijgen. Dat betekende dat verkopers veel harder moesten werken om zich voor te bereiden op een exit en dat investeerders meer zekerheid en meer gedetailleerde referentiepunten eisten.

"De hoge inflatie en de daaropvolgende snelle stijging van de rente zorgden voor een grotere nadruk op de schuldkant van deals," vertelt Waldo Zuiderveld, M&A-adviseur bij Factor & Ros in Nederland. Ondanks deze hogere werkdruk sloot zijn kantoor dit jaar haar hoogste aantal deals ooit.

Naast de directe impact op financiële due diligence, waren professionals het ook eens met het recente rapport van PwC. Dit rapport benadrukte een toegenomen behoefte om dieper te gaan en te zoeken naar meer transformationele mogelijkheden voor waardecreatie binnen deals. Dit was terug te zien in de uitgebreidere due diligence-processen, waarmee kopers wilden zorgen dat ze de maximale waarde uit elke transactie halen. Meer aandacht voor factoren op het gebied van milieu, maatschappij en goed bestuur (ESG) was een belangrijk kenmerk en energie-efficiëntie, groene kredieten en duurzame financiering werden steeds vaker gezien als cruciale factoren voor waardecreatie.

"Turbulentie zorgt er altijd voor dat er naar meer oplossingen wordt gezocht," stelt Jaro Betlej van Betlej & Partners. "Dit vertaalt zich in daadkrachtigere mensen, minder dure productiemethoden, creatievere productoplossingen en meer kwaliteit voor dezelfde prijs."

De verdere 'professionalisering' van het due diligence- en onderhandelingsproces gold niet alleen voor private equity's en grote internationale bedrijven. Dit was in voorgaande jaren misschien wel het geval, maar veel bedrijven meldden ook een toegenomen vraag vanuit het MKB-segment.

"We hebben dit jaar aan meer M&A-projecten gewerkt dan ooit," vertelt Betlej. "Alleen al voor middelgrote bedrijven, die nooit eerder hebben besloten om zich in Polen te laten plaatsen bij een kwalitatief sterke partner als wij."

Kansen in het MKB-segment in 2024

Wat betekent dit voor het komende jaar? De inflatie neemt af, de rentetarieven stabiliseren en de markt kijkt naar generatieve AI als de volgende grote technologische ontwikkeling. Het ziet er dan ook naar uit dat de M&A-markt de komende maanden zal aantrekken. 

Professionals verwachten dat er vooral veel activiteit zal zijn in de markt voor middelgrote bedrijven. Conjunctuurgevoelige sectoren, zoals de bouw, zullen onder druk blijven staan. Tegelijkertijd zal de vraag naar IT (vooral AI), ESG en gezondheidszorg naar verwachting groot zijn.    

"Gezien de wereldwijde focus op duurzaamheid en duurzame energie wordt verwacht dat M&A-activiteit in deze sector zal aanhouden," stelt Zuiderveld. "Bedrijven zullen mogelijk proberen om milieuvriendelijke technologieën of oplossingen over te nemen of te fuseren met bedrijven die deze technologieën of oplossingen in huis hebben."

Professionals geven aan dat een focus op goed bestuur in ESG de investering waard is in de due diligence-fase, omdat sterke ESG-certificaten op de lange termijn steeds aantrekkelijker zullen worden.

Toegang tot nieuwe markten

"Internationaal uitbreiden zal ook belangrijker worden voor kleine en middelgrote bedrijven. Dit is een natuurlijke ontwikkeling gezien de aanzienlijke toename van acquisitiestrategieën in de afgelopen jaren,” vertelt Thom van den Ham van Crossminds. "De meer voor de hand liggende bedrijven zijn inmiddels al overgenomen of verkocht. De horizon moet dus worden verbreed naar meer doordachte, intelligente deals.”

Dr. Heiko Frank, partner bij WTS Advisory, is het daarmee eens. Zijn bedrijf ondersteunt ongeveer 150 transacties per jaar, waarvan 50 internationale transacties. De waarderingen van deze internationale transacties zijn vaak hoger dan die van lokale investeerders, voegt hij hieraan toe. Dit komt doordat het strategische voordeel van groter belang is voor buitenlandse kopers.

Efficiëntievoordelen ontdekken met behulp van technologie

Er wordt verwacht dat beslissingen op het gebied van M&A binnen bedrijven korter en sneller zullen worden naarmate bedrijven nieuwe manieren vinden om technologische hulpmiddelen te gebruiken.

Professionals benadrukken de toenemende rol van virtuele datarooms in het due diligence-proces voor het communiceren van belangrijke gegevens in verschillende vormen (zoals vragen en antwoorden ingevuld door de verkoper of zijn adviseurs in de aanloop naar een transactie). Dit is dit jaar een gebied dat zich verder zal ontwikkelen. Al zal de vooruitgang afhangen van de mate waarin dergelijke tools kunnen worden ingezet op een manier die aan de AVG voldoet.

"Ik voorspel dat er meer dealvoorwaarden vooraf worden afgesproken voordat er persoonlijke ontmoetingen plaatsvinden, dat er meer gebruik wordt gemaakt van AI bij de analyse van datarooms en dat er efficiëntieverbeteringen komen die de verborgen adders blootleggen die de transactie in de weg staan," aldus Braithwaite.

Technologische competenties, met name in het begrijpen van de potentiële impact van generatieve AI op bedrijfsmodellen (zowel kansen als risico's), worden ook steeds belangrijker bij het onderhandelen over deals. 

Diensten aanpassen en verfijnen

Om te profiteren van de kansen in dit veranderende M&A-landschap, moeten dienstverleners veel bredere adviesdiensten aanbieden, in een vroeg stadium contact leggen met zowel verkopers als kopers, exits aanmoedigen en prijsverwachtingen zorgvuldig managen. Een goede voorbereiding voorafgaand aan een verkoop zal een doorslaggevende factor zijn, met technologie als kern van de oplossing.

Veel branche-experts, waaronder Filep Géza van Altana Asset Management in Hongarije, hebben al geïnvesteerd in nieuwe diensten en R&D-projecten en zien 2023 als een periode van reflectie, verfijning en systeemverbetering. Dit zou weleens het jaar kunnen zijn waarin dat harde werk zijn vruchten afwerpt.

Wilt u weten wat Dealsuite voor u kan betekenen bij het zoeken naar mogelijke deals? Boek vandaag nog een demo!