Overname Barometer Augustus 2024

Voorwoord

Dit is de Overname Barometer, het halfjaarlijkse onderzoek van Dealsuite. Hierin vindt u cijfers en trends over de Nederlandse MKB overnamemarkt (bedrijven met 0,5 tot 50 miljoen euro omzet) van het afgelopen half jaar.

Doelstelling van dit onderzoek is het creëren van periodieke informatie die leidt tot meer transparantie en fungeert als benchmark voor een ieder die professioneel actief is in de markt voor fusies en overnames. Dit onderzoek is gehouden onder 289 overnameadvieskantoren, die tezamen verantwoordelijk zijn voor ruim 90% van de transacties in de MKB-markt.

Wij denken met deze Overname Barometer een bijdrage te leveren aan meer inzicht in de MKB overnamemarkt, hetgeen naar onze overtuiging leidt tot meer en betere deals.

Floyd Plettenberg MSc. EMFC
CEO Dealsuite

I Transacties

Lichte stijging in zowel aankoop- als verkooptransacties.

De overname advieskantoren die deelnamen aan dit onderzoek hebben in de eerste helft van 2024 het volgende aantal transacties afgerond:

Bij een deel van de verkochte bedrijven zal zowel aan de verkoop- als aan de aankoopzijde een respondent betrokken zijn geweest. We kunnen dus niet eenvoudigweg de verkoop- en de aankooptransacties bij elkaar optellen om tot een totaal aantal transacties te komen.

Na een bewogen 2023 en verdere krimp van de economie van 0,5% in het eerste kwartaal van 2024, kondigde de ECB in juni 2024 voor het eerst sinds 2019 een renteverlaging aan. Deze renteverlaging zorgt voor een positieve impuls van de markt. De economische vooruitzichten voor 2024 waren al positief en het vertrouwen in de markt lijkt terug te keren. Het aantal aankooptransacties is gestegen met 6% ten opzichte van H2-2023. Het aantal verkooptransacties steeg licht met 2%.

Stijging in het aandeel transacties in de Bouw & Installatietechniek sector.

De verdeling van de transacties in H1-2024 over de sectoren is toegelicht in Figuur 2.

In H1-2024 steeg het aandeel transacties in de Bouw & Installatietechniek sector met 3 procentpunt. In de afgelopen jaren fluctueerde dit percentage tussen de 10% en 17%. Ondanks een daling van 2 procentpunt in de Zakelijke dienstverleningssector, blijft deze sector met 18% het grootste aantal transacties tellen. Ook was er een daling in het aandeel transacties in de Horeca, Toerisme & Recreatie sector; dit percentage daalde van 6% naar 4%.

24% van de transacties had een dealwaarde boven de €7,5 mln.

Nadat de gemiddelde dealwaarde van transacties flink steeg in H2-2023, is er nu een daling gerapporteerd. Zo had in H2-2023 42% van alle transacties een dealwaarde boven de €5 mln. In H1- 2024 is dit iets gedaald naar 35%. Het merendeel van de transacties had een dealwaarde onder de €5 mln (65%). Het aandeel transacties met een dealwaarde boven €5 mln ligt echter nog steeds 10 procentpunt hoger vergeleken met H1-2023.

II Opdrachtenportefeuille

43% van de adviseurs rapporteert een toename in het aantal opdrachten.

De resultaten staan in de onderstaande Figuur 4 nader toegelicht. Het betreft opdrachten die in H1-2024 zijn binnengekomen en die tot een transactie zijn begeleid in H1-2024, maar het kan ook zijn dat ze pas in H2-2024 tot een transactie zullen leiden of afgebroken worden.

43% van de adviseurs rapporteert een toename in het aantal opdrachten in H1-2024. 44% van de adviseurs rapporteert een vergelijkbaar aantal opdrachten en 13% geeft aan een afname in opdrachten te zien ten opzichte van H2-2023.

III Multiples per sector

Lichte toename in de gemiddelde EBITDA-multiple van 4,75 naar 4,8.

Sinds de eerste helft van 2015 rapporteert Dealsuite elk half jaar de gemiddelde multiples per sector;
de gemiddelde EBITDA-multiple die wordt betaald voor een onderneming in een specifieke sector. In dit onderzoek is uitvraag gedaan naar de huidige betaalde multiples op basis van (herziene) inzichten van de respondenten. De resultaten worden weergegeven in Figuur 5.

Er is opnieuw een lichte stijging in de gemiddelde EBITDA-multiple gerapporteerd, van 4,75 naar 4,8. In de individuele sectoren zijn zowel stijgingen als dalingen waargenomen. Zo steeg de multiple in de IT-dienstverleningssector van 6,4 naar 6,6, terwijl de multiple voor de Detailhandel daalde van 2,8 naar 2,6. Voor de Softwareontwikkelingssector is de hoogste gemiddelde EBITDA-multiple van 7,2 gerapporteerd.

Grootste spreiding in sector Gezondheidszorg & Farmacie, kleinste spreiding in Media, Reclame & Communicatie.

Figuur 6 laat de spreiding van EBITDA-multiples per sector zien. Een sector kan een breed scala aan bedrijven met verschillende karakteristieken bevatten. Dit is waarom er mogelijk een grotere spreiding in EBITDA-multiples zichtbaar is in vergelijking tot sectoren met meer soortgelijke bedrijven. De onder- staande resultaten zijn berekend op basis van de standaarddeviatie. Gebaseerd op de data van het onderzoek kan met 95% zekerheid worden gezegd dat de werkelijke waarde van de parameter tussen de twee grenzen van het betrouwbaarheidsinterval ligt.

IV Cross-border transacties

De analyse van EBITDA-multiples tussen diverse landen onderstreept de potentiële voordelen van internationale transacties. Het kan bijvoorbeeld gunstig zijn om een buitenlandse onderneming over te nemen, of een bedrijf te verkopen aan een buitenlandse koper. Figuur 7 illustreert de variaties in EBITDA- multiples over verschillende Europese markten.

V Gemiddelde leeftijd van aangeboden ondernemingen

Onderneming wordt eerder ter overname aangeboden.

In de afgelopen 10 jaar is er veel veranderd in het zakelijke landschap. Zo zijn er veel technologische ontwikkelingen geweest, worden er meer ondernemingen opgericht, en moeten bedrijven hard werken om hun concurrentie voor te blijven (McKinsey, 2024). Fusies en overnames worden steeds populairder onder bedrijven van verschillende groottes. De advieskantoren zijn gevraagd naar de gemiddelde leeftijd van een aangeboden onderneming en de ontwikkeling van de tijdlijn wanneer een bedrijf te koop komt. De resultaten zijn af te lezen in figuren 8 en 9.

Volgens de meerderheid van adviseurs (62%) wordt een onderneming gemiddeld tussen haar 10e en 20e levensjaar voor het eerst ter overname aangeboden. Ook rapporteert de helft (54%) van de overname adviseurs dat bedrijven nu sneller naar de markt komen dan 10 jaar geleden. Slechts 10% rapporteert dat ondernemers langer eigenaar blijven.

VI Gemiddelde interesse per sector

De huidige overnamemarkt is een ‘verkopersmarkt’, er is meer vraag dan aanbod. De verhouding tussen vraag en aanbod verschilt per sector. Overnameadvieskantoren is gevraagd om per sector aan te geven hoe de vraag zich tot het aanbod verhoudt. Met andere woorden, gemiddeld genomen per sector, hoeveel serieuze geïnteresseerden zich per onderneming melden bij de verkopende partij. De resultaten staan in Figuur 10.

Er zijn veel factoren die invloed kunnen hebben op het aantal geïnteresseerde kopers voor een onderneming. Zo wordt het financieren van een onderneming en haar activiteiten duurder bij hoge rente, en kunnen hoge inflatie en onzekerheid in de markt invloed hebben op de aankoopbereidheid. Van 2022 op 2023 nam het gemiddeld aantal geïnteresseerde partijen over alle sectoren af. In H1-2024 is er weer een toename te zien in het aantal geïnteresseerde partijen per sector. Alleen in de Agri & Food sector lijkt de vraag relatief stabiel; in H1-2024 meldden zich gemiddeld 5,7 geïnteresseerde partijen, terwijl dit in H1-2023 gemiddeld 5,8 partijen waren.

Gemiddeld meldden zich 7 geïnteresseerde partijen per aangeboden onderneming, vergeleken met 5,9 een jaar eerder.

VII Outlook

Positieve terugblik op H1-2024, optimistisch vooruitzicht voor H2-2024.

De outlook voor de MKB-overnamemarkt in Nederland is gebaseerd op veel factoren. De overname- advieskantoren is gevraagd om hun verwachtingen voor H1-2024 weer te geven aan de hand van een rapportcijfer. Daarin wordt onder andere meegewogen: het aantal ondernemers dat hun bedrijf wil verkopen, het gemak van het verkrijgen van financiering en de macro-economische ontwikkelingen. Tevens is adviseurs gevraagd naar hun indruk van het afgelopen half jaar (H1-2024) en dit uit te drukken in een rapportcijfer. Het vergelijken van deze antwoorden geeft een reëel beeld van het vertrouwen van de adviseurs in de markt. In Figuur 11 is de indruk van het afgelopen half jaar weergegeven.

De meerderheid van de adviseurs was positief over de algehele prestaties in H1-2024 (78%). Daarentegen uitte 22% van de adviseurs een negatieve indruk, waarvan slechts 1% een zeer negatieve indruk rapporteerde. H1-2024 krijgt een gemiddeld rapportcijfer van 6,9; dit is iets lager dan het verwachte rapportcijfer van 7,3 dat een half jaar geleden werd verwacht.

Voor H2-2024 is het verwachte rapportcijfer vastgesteld op 7,2. Daarnaast heeft 81% van de adviseurs een optimistische kijk op het komende halfjaar.

VIII Dealsuite platformdata

Via Dealsuite leggen overname advieskantoren verkoopmandaten voor aan mogelijke kopers. Figuur 13 toont de jaaromzet van ter verkoop aangeboden ondernemingen op Dealsuite in H1-2024. Afhankelijk van de doorlooptijd zal een deel van deze transacties tot realisatie komen, of afgebroken worden, in H2-2024 of H1-2025. Wij kunnen deze data zien als een voorzichtige voorspelling van het formaat van de in de komende kwartalen verkochte bedrijven.

Uit deze platformdata blijkt dat 28,33% van de Nederlandse deals die op Dealsuite zijn geplaatst, een jaaromzet onder de €2,5 mln had. Ongeveer een op de vier deals had een omzet tussen de €2,5 en €5 mln (25,67%). 20% van de deals had een omzet van meer dan €10 mln.

IX Verantwoording

Ruim 75% van alle overnametransacties in Nederland vindt plaats in de MKB-markt (CBS microdata, 2017). Deze Overname Barometer werd gehouden onder 289 fusie & overnameadvieskantoren (+/- 1.200 overnameadviseurs). Uitgedrukt in het aantal begeleide transacties vertegenwoordigen deze kantoren ruim 90% van de Nederlandse MKB overnamemarkt. De Nederlandse MKB-markt is hierbij gedefinieerd als bedrijven met 0,5 tot 50 miljoen euro omzet.

Aan deze twintigste editie van de Overname Barometer werkten 127 van de in totaal 289 overnameadvieskantoren mee, een respons van maar liefst 44%. Zowel het absolute aantal responses (N) als het procentuele aantal responses ondersteunen de representativiteit van dit onderzoek. We hebben bij dit onderzoek vooraf geen hypotheses gesteld om vervolgens op statistische significantie te toetsen, maar de (N) voldoet ruimschoots om uitspraken te kunnen doen met 95% zekerheid (Field, 2011, p. 56-58).

De onderzoeksopzet is op aanvraag beschikbaar. Gehanteerde bronnen:

• 127 vragenlijsten ingevuld door het senior management van deelnemende advieskantoren. 
• Dealsuite Overname Barometer onderzoeken Q1-2015 t/m H2-2023. 
• Brookz transactiedatabase 2005 – 2024, (2024). 
• Damodaran (2011). Equity Risk Premiums (ERP). 
• McKinsey. McKinsey Technology Trends Outlook 2024 

Dit onderzoek werd uitgevoerd door Jelle Stuij en Roos Bijvoet. Mocht u nog vragen hebben over dit onderzoek, dan kunt u daarover contact opnemen met Floyd Plettenberg, eindverantwoordelijk voor dit onderzoek.